نگرش نقادانه به دوقلوی دیجیتال؛ فرصت یا تهدید برای صنعت ساخت‌وساز؟
دوقلوی دیجیتال (Digital Twin) یکی از مفاهیم نوظهور در صنعت ساخت‌وساز و مدیریت دارایی است که به سرعت در حال گسترش در جهان می‌باشد.
این فناوری امکان ایجاد یک نسخه مجازی و پویا از دارایی‌های فیزیکی را فراهم می‌کند.
اما پرسش مهم این است: آیا دوقلوی دیجیتال واقعاً یک راهکار بی‌نقص است یا چالش‌ها و تهدیدهایی نیز به همراه دارد؟
تعریف ساده و کاربردهای دوقلوی دیجیتال
دوقلوی دیجیتال یک کپی مجازی از یک دارایی یا سیستم واقعی است که داده‌های آن به‌صورت لحظه‌ای به‌روزرسانی می‌شود.
این فناوری در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت هوافضا، انرژی، سلامت و به ویژه ساخت‌وساز و BIM کاربرد دارد.
هدف اصلی آن افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و پیش‌بینی عملکرد آینده دارایی‌هاست.
فرصت‌های دوقلوی دیجیتال
- بهبود تصمیم‌گیری در پروژه‌های بزرگ عمرانی
- کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات
- امکان شبیه‌سازی و پیش‌بینی رفتار دارایی‌ها
- ارتباط یکپارچه با فناوری‌هایی مانند BIM و هوش مصنوعی
نگرش نقادانه؛ چالش‌ها و تهدیدها
اگرچه دوقلوی دیجیتال مزایای فراوانی دارد، اما نباید از چالش‌های آن غافل شد.
برخی از مشکلات کلیدی عبارتند از:
- نیاز به زیرساخت‌های قدرتمند سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
- هزینه‌های بالای پیاده‌سازی و نگهداری
- مشکلات امنیت داده‌ها و حملات سایبری
- وابستگی شدید به کیفیت داده‌ها و سنسورها
آیا دوقلوی دیجیتال در ایران عملی است؟
ایران در حوزه مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) هنوز در حال توسعه است.
بنابراین پیاده‌سازی کامل دوقلوی دیجیتال در کوتاه‌مدت با محدودیت‌هایی همراه خواهد بود.
نبود استانداردهای ملی، هزینه‌های بالا و کمبود متخصصان آموزش‌دیده، موانع اصلی در مسیر اجرای این فناوری هستند.
نمونه‌های جهانی و درس‌هایی برای ایران
کشورهایی مانند سنگاپور و انگلستان با سرمایه‌گذاری گسترده در دوقلوی دیجیتال، موفق به بهینه‌سازی مدیریت شهری و پروژه‌های کلان زیرساختی شده‌اند.
ایران می‌تواند با الگوبرداری از این کشورها و بومی‌سازی راهکارها، مسیر توسعه خود را هموار سازد.
(منبع: McKinsey)
جمع‌بندی؛ فرصت یا تهدید؟
دوقلوی دیجیتال نه یک معجزه بی‌نقص است و نه یک فناوری غیرقابل اجرا.
نگرش نقادانه به این مفهوم نشان می‌دهد که موفقیت آن وابسته به زیرساخت‌ها، مدیریت داده‌ها و سیاست‌های کلان کشور است.
اگر ایران به‌موقع در این حوزه سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند آینده‌ای روشن در مدیریت دارایی‌های ملی و صادرات خدمات مهندسی رقم بزند.
